سلامت نیوز:با شروع پاییز، با شروع مهاجرت‌های پرندگان، فصل هشدارهای محیط‌زیستی و سلامت و شكار در مازندران آغاز شده است. از هشدار نسبت به شیوع آنفلوآنزای فوق حاد در بین پرندگان مهاجر گرفته تا هشدار نسبت به شیوع بیماری طاعون نشخواركنندگان.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،در میان این هشدارها، بایدها و نبایدهای شكار در این فصل و این استان هم اعلام می‌شوند. روز گذشته یكی از شروط شكار پرندگان اعلام شد. رییس اداره حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران شكار پرندگان مهاجر با اسلحه و صیدهای دسته جمعی را غیرمجاز اعلام كرد و گفت كه تنها صید به روش سنتی «دوما» آن‌هم برای دوماداران دارای پروانه در حد محدود مجاز است.
دوما واژه محلی مازندرانی به معنای دامگاه است. در این روش شكارچیان با استفاده از پرنده دست‌آموز، پرندگان دیگر از جمله غازهای گردن سبز را در دام چال‌ها فرود می‌آورند و شكارچیان هم آنها را زنده شكار می‌كنند. ایرنا در مورد این روش شكار و شرطی كه سازمان محیط‌زیست در مورد شكار پرندگان مهاجر گذاشته توضیح داده است كه دوما سنتی‌ترین روش صید پرندگان در مازندران است كه در آن علاوه بر رعایت اخلاق و آداب صید كه آسیبی به پرندگان نمی‌رساند، تعداد كمی پرنده شكار می‌شود و منفعت‌طلبی و سودجویی در آن وجود ندارد.
كوروس ربیعی، رییس اداره حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران به ایرنا گفته است: «صید پرندگان مهاجر و زمستان‌گذران با روش سنتی دوما تنها برای دومادارانی مجاز است كه نسبت به اخذ پروانه شكار اقدام كنند و دامگاه آنها هم در مناطق حفاظت شده فریدونكنار واقع باشد. شكار و صید پرندگان مهاجر به‌جز روش دوما در تالاب فریدونكنار ممنوع است و شكار با دیگر روش‌های سنتی و استفاده از سلاح گرم پیگرد قانونی دارد و با متخلفان برخورد خواهد شد. هدف حفاظت محیط‌زیست، حفظ سنت دوما و جلوگیری از كشتار بی‌رویه و بی‌رحمانه، به‌منظور استمرار و حفظ گونه‌های حیات‌وحش برای نسل‌های آینده و نسل حاضر است و انتظار می‌رود تا دامگاه‌داران نیز در این خصوص همكاری لازم را با محیط‌زیست داشته باشند.»
او در پاسخ به این پرسش كه چرا سال جاری صید پرندگان به روش دوما مجاز اعلام شده است، توضیح داد: «در سال‌های گذشته به علت تمكین نكردن دامگاه‌داران به حذف روش‌های صید غیر گزینشی مانند كرس، گذر، دام هوایی و شب دام، اجرای طرح شكار پرندگان مهاجر تنها با ابزار شكار دوما در تالاب فریدونكنار امكان‌پذیر نشد، اما برای سال جاری با تشدید نظارت، با شكارچیانی كه قانون را اجرا نكنند، برخورد قضایی می‌شود.
محیط‌بانان درباره ممنوعیت شكار به روش‌های غیرمتعارف در حال نصب بنر و پارچه‌نوشته‌هایی در اطراف و مسیر تالاب فریدونكنار برای اطلاع‌رسانی هستند و از طریق رسانه‌ها هم این موضوع در حال اطلاع‌رسانی است در نتیجه هیچ بهانه‌ای از متخلفان پذیرفته نخواهد بود.» بنا بر توضیحات ربیعی تاكنون دست‌كم یكصد دومادار برای دریافت مجوز صید پرندگان در تالاب فریدونكنار اقدام كرده‌اند و مزیت اخذ پروانه این است كه علاوه بر مشخص كردن روش صید، گونه‌های قابل صید، تعداد صید، مكان و روز صید پرندگان هم برای‌شان مشخص و در پروانه درج می‌شود. مازندران با برخورداری از سه تالاب میانكاله، كیاسر و سرخرود و حدود ۸۰۰ آب‌بندان و آبگیر و وجود ذخیره‌گاه‌های زیستی، همه‌ساله میزبان یك میلیون بال پرنده از اقصا نقاط جهان به خصوص سیبری است.
اما موضوع شیوه شكار متعارف یا غیرمتعارف و حفاظت از پرندگان مهاجر تنها دغدغه سازمان محیط‌زیست مازندران نبوده است. یكی از هشدارهایی كه سه روز قبل از این خبر داده شده بود، نسبت به شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان بود. روز 27 مهرماه ربیعی بار دیگر در مصاحبه‌ای با ایرنا در مورد شكار پرندگان صحبت كرده بود و این‌بار در مورد خطر سرایت این بیماری هشدار داده بود.
او گفته است با همكاری دامپزشكی مازندران گشت مشترك و طرح پایش و بررسی ۶۰۰ هزار هكتار از تالاب، آب‌بندان و آبگیرهای مازندران و تالاب میانكاله برای مدیریت و مقابله با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان از یك هفته پیش شروع شد و به مدت سه ماه ادامه می‌یابد. هرچند بنا به گفته او امسال و تاكنون موردی از این بیماری رویت نشده اما این بیماری در بین طیور و انسان مشترك است و شكارچیان اولین افرادی هستند كه در معرض این بیماری خطرناك قرار خواهند داشت.
ایرنا به نقل از او نوشت: «باتوجه به اینكه مبدا اصلی زیستگاهی پرندگان مهاجر به تالاب‌های فریدونكنار، میانكاله و سایر آب‌بندان‌های مازندران از كشور روسیه بوده و مشترك است، در صورت شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان، احتمال آلودگی و بیماری در تمامی پرندگان مهاجر وجود دارد و توصیه می‌شود دستورالعمل بهداشتی در تمامی محیط‌های تالابی در برخورد با پرندگان وحشی رعایت شود. مردم از هرگونه شكار و صید، خرید، فروش و مصرف پرندگان وحشی، همچنین از فرستادن طیور بومی مانند غاز و اردك پرورشی به زیستگاه‌های تالابی به جد خودداری كنند.»
رییس اداره نظارت بر امور حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران افزود: «مردم در صورت مشاهده هرگونه پرنده بیمار و لاشه تلف شده پرندگان، ضمن خودداری از دست زدن و لمس كردن لاشه، مراتب را در سریع‌ترین زمان ممكن، به ادارات محیط‌زیست و دامپزشكی محل زندگی خود اطلاع دهند.» به گفته او تماس با مدفوع، خون، ترشحات تازه مجاری تنفسی پرندگان بیمار و محیط‌زیست آلوده، راه‌های انتقال بیماری آنفلوآنزای پرندگان به انسان است. ربیعی بار دیگر نسبت به آغاز دوباره فعالیت بازار پرنده‌فروشان شهرستان فریدونكنار همزمان با كوچ پرندگان زمستان‌گذران به تالاب، آب‌بندان و آبگیرهای استان هشدار داد و گفت: برای جلوگیری از شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در بین انسان و طیور این مركز باید تعطیل شود.
خطر در میان چهارپایان
به جز هشدارها در مورد شكار پرندگان، بخشی از هشدارها هم متوجه شكار در میان چهارپایان است. نیمه‌های مهر بود كه بیماری طاعون نشخواركنندگان كوچك جثه در استان‌های البرز و مازندران و خراسان شمالی تایید شد و نگرانی‌هایی را بابت سرایت آن به سایر مناطق و استان‌های كشور به وجود آورد. همان زمان شهاب‌الدین منتظمی، مدیركل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست، به پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: «به دنبال دریافت گزارش‌های دریافتی مبنی بر تلفات جمعیت قوچ، میش و كل و بز در استان‌های مازندران، البرز و خراسان شمالی هماهنگی‌هایی انجام شد و از همكاران درخواست شد جهت نمونه‌برداری و ارسال لاشه‌های درگیر با این بیماری به سازمان دامپزشكی وآزمایشگاه‌های مربوطه اقدامات لازم را انجام دهند.
در گزارش‌های دریافتی از سوی دامپزشكی به بیماری طاعون اشاره شده بود، از این رو همكاران ما درسازمان محیط‌زیست بلافاصله اقدامات اولیه جهت كنترل این بیماری را به عمل آوردند.» منتظمی ادامه داد: «اجرای دستورالعمل‌های صادره از سوی سازمان دامپزشكی جهت كنترل واقدامات اولیه به سرعت صورت گرفت همچنین این دستورالعمل جهت اجرا به سایر ادارات كل استان‌های كشور ابلاغ شد.
وی درباره دیگر اقدامات فوری جهت كنترل این بیماری گفت:«افزایش گشت‌زنی در مناطق اعلام شده جهت كنترل و احیانا پیدا شدن لاشه‌ها با مشخصات گفته شده در دستور كار قرار گرفت. به همكاران اعلام شده كه در صورت پیدا شدن هرگونه لاشه ضمن جمع‌آوری آن طبق اقدامات ابلاغی دستورالعمل مراتب پیشگیری را رعایت كنند، زیرا یكی از عوامل مهم انتشار این بیماری رها بودن لاشه‌ها در محیط‌های طبیعت است.»
در مورد این بیماری توضیح داده است: «بیماری طاعون نشخواركنندگان كوچك (PPR) یكی از مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی واگیر دامی است كه طی سال‌های گذشته موجب تلفات زیادی در بین علفخواران وحشی كشور شده است. عامل این بیماری یك ویروس است كه منجر به بروز یك بیماری حاد می‌شود و معمولا در درجه اول كل و بز و قوچ و میش را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
طاعون نشخواركنندگان كوچك در ایران بیشتر از دام‌های اهلی آلوده به این بیماری كه واكسیناسیون نشده‌اند و از طریق آلوده شدن علوفه مرتعی و آبشخورهای مشترك میان حیات‌وحش و دام اهلی به حیات‌وحش منتقل می‌شود. حیات‌وحش نیز به‌علت حساسیتی كه به این بیماری دارند در بسیاری از موارد پس از ابتلا تلف می‌شوند.» این بیماری گرچه به انسان قابل سرایت نیست، اما خطر بزرگی است كه دام‌های دامداران و معیشت آنها را مورد تهدید قرار می‌دهد.
روز پنجشنبه، فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست مازندران اعلام كرد كه به دلیل خطر شیوع طاعون نشخواركنندگان، مجوز شكار حیات‌وحش از جمله چهارپایان در عرصه‌های طبیعی و مناطق حفاظت شده محیط‌زیست این استان با هدف حفظ سلامت غذایی آحاد جامعه صادر نمی‌شود. ایرنا به نقل از مسلم آهنگری نوشت: «در سال جاری اقدامات سخت‌گیرانه‌ای برای برخورد با متخلفان و شكارچیان حیات‌وحش در‌نظر گرفته‌ایم و صادر نشدن مجوز شكار یكی از این برنامه‌ها است.»
او با تاكید بر اینكه شیوع بیماری نشخواركنندگان در استان مازندران بسیار جدی و نگران‌كننده است، هشدار داد: «با توجه به اینكه این بیماری می‌تواند به دام‌های سبك و سنگین استان هم سرایت كند، پایش عرصه‌های ملی و حفاظت شده استان برای جلوگیری از هرگونه شكار نشخواركنندگان در یك ماه گذشته از سوی یگان حفاظت محیط‌زیست افزایش چشمگیری داشته است. به‌طور قطع در سال جاری مجوزی برای شكار پرندگان و نشخواركنندگان در استان مازندران صادر نخواهیم كرد و در صورت هرگونه قانون‌شكنی با متخلفان برخورد قاطعانه‌ای انجام می‌شود.»
به گفته فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست مازندران از ابتدای فروردین سال جاری تاكنون ۳۰۰ قبضه اسلحه شكاری توسط نیروهای یگان حفاظت استان از شكارچیان متخلف كشف و ضبط شد و ۳۲۰ شكارچی هم با تشكیل پرونده به مراجع قضایی معرفی شدند.
نظر شما